Το Αρχείο Σκαλκώτα
Το Αρχείο του Νίκου Σκαλκώτα ξεκίνησε να δημιουργείται ουσιαστικά αμέσως μετά τον πρόωρο θάνατό του το 1949. Χάρη στην πρωτοβουλία φίλων και θαυμαστών του ιδρύθηκε η «Εταιρεία Φίλων Σκαλκώτα» με σκοπό την συγκέντρωση, τη διαφύλαξη και την διάδοση του έργου του. Μετά τον θάνατο του Γιάννη Γ. Παπαϊωάννου που υπήρξε επικεφαλής όλης αυτής της προσπάθειας, το αρχείο περιήλθε στην κατοχή του Ιδρύματος Αιμίλιου Χουρμουζίου και Μαρίκας Παπαϊωάννου. Από τον Ιούνιο του 2018 ξεκίνησε μια νέα περίοδος όσον αφορά τις προσπάθειες για την ανάδειξη και προβολή του έργου του Νίκου Σκαλκώτα, καθώς το πλήρες αρχείο του κορυφαίου Έλληνα συνθέτη περιήλθε στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ώστε μετά την επεξεργασία του από τα εξειδικευμένα στελέχη της Βιβλιοθήκης, να τεθεί στη διάθεση των μελετητών.
Το αρχείο χωρίζεται σε τρείς κατηγορίες:
1
Το μουσικό αρχείο του συνθέτη που αποτελείται από 85 πρωτότυπες συνθέσεις σε διάφορες μορφές και έχει πλήρως ψηφιοποιηθεί. Στα χειρόγραφα αυτά συγκαταλέγονται μερικά από τα πιο γνωστά του έργα όπως οι «36 ελληνικοί χοροί», «Η επιστροφή του Οδυσσέα», τα «32 κομμάτια για πιάνο» κ.ά.. Είναι επίσης σημαντικό να τονίσουμε ότι σε πολλά από αυτά τα έργα περιλαμβάνονται και χειρόγραφες σημειώσεις του συνθέτη σχετικές με την εκτέλεση τους
2
Το μη μουσικό μέρος του αρχείου το οποίο περιλαμβάνει πρωτότυπη αλληλογραφία του συνθέτη, φωτογραφίες, προγράμματα, κείμενα κ.ά.. Αυτό το μέρος του συνθέτη περιλαμβάνει υλικό από την περίοδο που ο Σκαλκώτας ήταν εν ζωή. Παρά το γεγονός ότι ο όγκος αυτού του υλικού είναι λιγοστός, τα τεκμήρια είναι σημαντικά και σπάνια. Υπάρχει για παράδειγμα αλληλογραφία με τη Μαρίκα Παπαϊωάννου την περίοδο των σπουδών του στο Βερολίνο, προγράμματα συναυλιών με έργα του, δημοσιεύματα σε περιοδικά, οικογενειακές και προσωπικές φωτογραφίες καθώς και η πρώτη έκδοση των «Ελληνικών Χορών» από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
3
Το υλικό που ξεκίνησε να συγκεντρώνεται αμέσως μετά τον θάνατό του από την «Εταιρεία Φίλων Σκαλκώτα». Πρόκειται για αλληλογραφία με μουσικούς, εκδοτικούς οίκους αλλά και ερευνητές, προγράμματα συναυλιών με εκτελέσεις έργων του, κείμενα ραδιοφωνικών εκπομπών, εκδόσεις, διασκευές έργων, καταστατικά, μελέτες, ηχητικό υλικό κ.ά..